Co to jest dysleksja?
Dysleksja rozwojowa jest to zespół zaburzeń występujących w procesie uczenia się, czytania i pisania u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. U podstaw rozwoju dysleksji leży nieprawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego (zaburzenia pracy lewej półkuli mózgowej odpowiedzialnej m.in. za czytanie, pisanie, logikę i racjonalne myślenie), a także wpływ uwarunkowania genetycznego (dysleksja może być dziedziczna), dlatego występuje ona niezależnie od stosowanych metod nauczania, inteligencji ucznia czy otoczenia społeczno –kulturowego. Warto zaznaczyć, że dysleksja rozwija się już w okresie prenatalnym, np. z powodu nadużywania używek, leków, stresu i złego odżywiania w czasie ciąży lub na skutek komplikacji przy porodzie naturalnym.
Typy dysleksji
Dla określenia specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania najczęściej stosuje się termin dysleksja rozwojowa. Wyróżnia się kilka rodzajów tych trudności:
- dysleksja – trudności w czytaniu,
- dysortografia – trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (w tym błędy ortograficzne),
- dysgrafia – tzw. „brzydkie”, niestaranne pismo,
- dyskalkulia – trudności w liczeniu,
- dysfonia – ciche, niewyraźne mówienie.
Należy pamiętać o tym, że w/w typy dysleksji rozwojowej występują w różnym nasileniu od łagodnego do ciężkiego typu. Dziecko może mieć wszystkie typy jednocześnie bądź tylko niektóre. Badania wskazują, że chłopcy mają cięższy typ dysleksji w porównaniu z dziewczynkami.
Bez wątpienia dzieci z nieprawidłowej ciąży, porodu, nieharmonijnie rozwijające się to dzieci „ryzyka dysleksji”. Im wcześniej zostaną zdiagnozowane i objęte specjalną opieką, tym łatwiej będzie zapobiec ich trudnościom szkolnym.
Objawy – czyli co powinno zaniepokoić rodzica
Rozpoznanie i diagnoza dysleksji możliwe są dopiero u starszych dzieci, u których rozwija się w pełni umiejętność czytania i pisania. Jednakże w okresie niemowlęcym, przedszkolnym i wczesnoszkolnym można zaobserwować pierwsze symptomy, które powinny zaniepokoić rodziców.
Są to:
· opóźniony i słaby rozwój mowy: trudności z wypowiedzeniem złożonych wyrazów, zapamiętywaniem nazw, piosenek, wierszyków, budowaniem wypowiedzi; trudności z podzieleniem wyrazu na głoski i sylaby,
· opóźniony rozwój ruchowy i mała sprawność ruchowa: niewłaściwa koordynacja ruchów podczas
czynności samoobsługowych, np. sznurowanie butów,
· niechęć do rysowania, układanek, zabaw ruchowych, trudności z odtwarzaniem wzorów graficznych i szlaczków,
· oburęczność: mylenie prawej i lewej ręki, trudności z używaniem określeń prawo-lewo, nad-pod, itp.,
· pierwsze trudności w nauce czytania i pisania.